انواع چشمی دزدگیر و کاربرد آن در سیستم‌های حفاظتی
مقدمه
امروزه با گسترش شهرنشینی و افزایش نگرانی‌ها در خصوص سرقت و نفوذ غیرمجاز، استفاده از سیستم‌های حفاظتی به یک نیاز اساسی تبدیل شده است. یکی از مهم‌ترین اجزای این سیستم‌ها، چشمی دزدگیر یا همان سنسور حرکتی است. چشمی‌ها به‌عنوان “چشم بیدار” دزدگیر شناخته می‌شوند و وظیفه اصلی آنها تشخیص حرکت و اعلام هشدار به مرکز کنترل است.
در این مقاله، با انواع چشمی‌های دزدگیر، نحوه عملکرد آنها، محل نصب مناسب، تفاوت بین مدل‌ها، نکات نصب، برندهای مطرح و پاسخ به سؤالات متداول آشنا خواهید شد.
چشمی دزدگیر چیست و چگونه کار می‌کند؟
چشمی دزدگیر یا سنسور حرکتی، یک قطعه الکترونیکی است که در صورت شناسایی حرکت در محدوده مشخصی، سیگنال هشدار به پنل مرکزی دزدگیر ارسال می‌کند. این سیگنال می‌تواند باعث به صدا درآمدن آژیر، تماس با مالک یا اطلاع‌رسانی به مراکز امنیتی شود.
اساس کار چشمی:
بیشتر چشمی‌ها از تکنولوژی مادون قرمز (PIR) استفاده می‌کنند که گرمای بدن انسان را تشخیص می‌دهد. برخی مدل‌ها نیز از ترکیب مادون‌قرمز و مایکروویو (سنسور دوگانه) بهره می‌برند تا دقت بیشتری در شناسایی داشته باشند.
دسته‌بندی انواع چشمی دزدگیر و تفاوت آنها
چشمی‌های دزدگیر از نظر تکنولوژی، شکل نصب، محل استفاده و ویژگی‌های خاص با هم تفاوت دارند. در اینجا به زبان ساده انواع آنها را با هم مقایسه می‌کنیم:
1. چشمی مادون‌قرمز (PIR)
این مدل رایج‌ترین نوع چشمی دزدگیر است و با استفاده از سنسور مادون‌قرمز، تغییرات دمایی ناشی از حرکت انسان یا حیوانات را شناسایی می‌کند. زمانی که شخصی وارد محدوده چشمی شود، گرمای بدن او باعث ارسال سیگنال هشدار می‌شود.
ویژگی‌ها:
ساده و اقتصادی
مناسب برای فضاهای بسته مثل خانه یا دفتر
حساس به گرما و حرکت
2. چشمی مایکروویو (MW)
این نوع چشمی با ارسال امواج مایکروویو به محیط و تحلیل بازتاب آنها، وجود حرکت را تشخیص می‌دهد. دقت و برد بالاتری نسبت به PIR دارد و در محیط‌های خاص که عوامل گرمایی زیاد هستند، کارآمدتر است.
ویژگی‌ها:
مناسب برای محیط‌های صنعتی یا پرنور
حساس‌تر نسبت به PIR
قیمت بالاتر
3. چشمی دوگانه (Dual Sensor)
این چشمی ترکیبی از مادون‌قرمز و مایکروویو است. یعنی هم گرمای بدن را تشخیص می‌دهد و هم تغییرات فیزیکی را از طریق امواج مایکروویو بررسی می‌کند. تنها زمانی هشدار می‌دهد که هر دو سنسور همزمان حرکت را تأیید کنند، بنابراین آلارم اشتباه بسیار کمتر خواهد بود.
ویژگی‌ها:
دقت بالا
کاهش آلارم‌های کاذب
مناسب برای فضاهای پرتردد یا نیمه‌صنعتی
4. چشمی وزنی (Pet-Immune)
این چشمی مخصوص خانه‌هایی است که سگ یا گربه دارند. به گونه‌ای طراحی شده که حرکت موجوداتی با وزن کم (مثلاً زیر ۱۵ کیلوگرم) را نادیده می‌گیرد. در نتیجه حیوان خانگی شما باعث آژیر نمی‌شود.
ویژگی‌ها:
مناسب برای خانه‌های دارای حیوان
جلوگیری از آلارم‌های اشتباه
دارای تنظیم وزن حساسیت
5. چشمی بی‌سیم
این چشمی‌ها نیازی به سیم‌کشی ندارند و با باتری کار می‌کنند. نصب آنها سریع و آسان است، اما باید هر چند وقت یک‌بار باتری آنها را تعویض یا شارژ کرد.
ویژگی‌ها:
نصب سریع و راحت
مناسب برای فضاهایی که امکان سیم‌کشی ندارند
وابسته به باتری
—
6. چشمی فضای باز (Outdoor)
این نوع چشمی برای محیط‌های خارجی مانند حیاط، باغ، پارکینگ و پشت‌بام ساخته شده. در برابر باران، گرد و خاک و نور خورشید مقاوم است. برخی مدل‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که حرکت حیوانات بزرگ مثل گربه و سگ را نادیده بگیرند.
ویژگی‌ها:
ضدآب و ضدگردوغبار
مناسب برای محیط‌های باز
مقاوم در برابر نور و تغییرات دما
7. چشمی سقفی (Ceiling Mount)
برخلاف مدل‌های دیواری، این چشمی‌ها روی سقف نصب می‌شوند و به‌صورت دایره‌ای، همه جهات را پوشش می‌دهند. برای مکان‌هایی مثل سالن‌ها، راهروها یا اتاق‌های بدون زاویه دید مناسب استفاده می‌شوند.
ویژگی‌ها:
پوشش ۳۶۰ درجه
نصب روی سقف
مناسب برای فضای وسیع و باز
8. چشمی پرده‌ای (Curtain Sensor)
این چشمی‌ها یک مسیر باریک و بلند (شبیه پرده) را پوشش می‌دهند و حرکت در آن مسیر را شناسایی می‌کنند. برای محافظت از پنجره‌ها، درب‌های ورودی، دیوارهای بیرونی و حتی ویترین مغازه‌ها استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها:
زاویه دید باریک
مناسب برای مرزهای خاص
قابل نصب به صورت عمودی یا افقی
انواع چشمی دزدگیر
چشمی دزدگیر چگونه نصب می‌شود؟
نصب چشمی دزدگیر کار چندان پیچیده‌ای نیست، ولی اگر نکات فنی آن رعایت نشود، ممکن است باعث آلارم اشتباه یا کار نکردن صحیح سیستم حفاظتی شود. در ادامه، به زبان ساده و به‌صورت مرحله‌به‌مرحله توضیح می‌دهم چشمی دزدگیر چگونه نصب می‌شود و چه نکاتی را باید هنگام نصب آن رعایت کرد.
1. انتخاب محل مناسب برای نصب چشمی
مهم‌ترین قدم در نصب چشمی دزدگیر، انتخاب مکان مناسب است.
– چشمی باید در محلی نصب شود که دید کافی به محیط داشته باشد.
– جلوی مسیر ورود (مثلاً روبه‌روی درب ورودی یا پنجره) بهترین جاست.
– چشمی را نباید در نزدیکی منابع گرمایی (شوفاژ، بخاری، پنجره آفتاب‌گیر، کولر) نصب کرد.
– نصب در ارتفاع استاندارد باعث عملکرد دقیق‌تر می‌شود.
– ارتفاع مناسب: معمولاً بین ۲ تا ۲.۴ متر از سطح زمین
2. آماده‌سازی چشمی برای نصب
بسته به نوع چشمی (سیم‌دار یا بی‌سیم)، مراحل نصب کمی متفاوت است:
– در چشمی سیم‌دار:
درپوش پشت چشمی را باز کنید.
سیم‌های برق و ارتباط (مثلاً از پنل مرکزی) را از داخل عبور دهید.
معمولاً ۴ رشته سیم نیاز دارید:
+V ، GND ، NC ، COM یا بسته به مدل: +12V ، – ، OUT ، TAMPER
– در چشمی بی‌سیم:
باتری را در جای مناسب قرار دهید (معمولاً ۹ ولت یا باتری نیم قلمی)
بعضی مدل‌ها دارای کلید خاموش/روشن یا حالت تست هستند، آن را فعال کنید.
3. نصب بدنه چشمی روی دیوار یا سقف
چشمی را به دیوار پیچ کنید. بعضی مدل‌ها همراه با براکت قابل تنظیم عرضه می‌شوند که به شما امکان می‌دهند زاویه دید را دقیق تنظیم کنید.
اگر از براکت استفاده می‌کنید، حتماً آن را با پیچ محکم به دیوار متصل کنید تا در اثر لرزش یا ضربه حرکت نکند.
4. اتصال به سیستم مرکزی دزدگیر
در چشمی سیم‌دار:
سیم‌ها را طبق دفترچه راهنما به ترمینال‌های داخل چشمی وصل کنید.
سپس سمت دیگر سیم را به پنل دزدگیر متصل کنید.
معمولاً این سیم‌ها به ترتیب به تغذیه (+12 ولت و GND) و ورودی زون (ZONE) وصل می‌شوند.
در چشمی بی‌سیم:
چشمی را با پنل ست (Pair) کنید. در برخی مدل‌ها باید کدی وارد کنید یا دکمه ست را فشار دهید.
5. تست عملکرد چشمی
بعد از نصب و اتصال، حتماً عملکرد چشمی را تست کنید:
– حرکت جلوی چشمی انجام دهید و ببینید آیا LED آن روشن می‌شود یا سیگنال به پنل می‌رسد یا نه.
– بعضی چشمی‌ها دارای حالت تست هستند که چند دقیقه بعد از روشن شدن فعال می‌شوند.
– اگر چشمی در زمان حرکت واکنش نشان نداد، زاویه دید یا ارتفاع را بررسی کنید.
6. تنظیم حساسیت چشمی (در صورت نیاز)
در برخی مدل‌ها می‌توان حساسیت را از طریق:
دیپ سوئیچ (کلیدهای کوچک داخل چشمی)
پتانسیومتر (پیچ تنظیم حساسیت)
نرم‌افزار (در مدل‌های پیشرفته)
کم یا زیاد کرد: اگر چشمی خیلی زود هشدار می‌دهد یا واکنش نمی‌دهد، این بخش را تنظیم کنید.
نکات تکمیلی و حرفه‌ای در نصب چشمی
از کابل با کیفیت برای چشمی‌های سیم‌دار استفاده کنید (مثلاً کابل ۴ رشته فویل‌دار)
در صورت استفاده از چشمی در فضای باز، حتماً از مدل‌های ضدآب و مخصوص فضای خارجی استفاده کنید.
برای خانه‌هایی با حیوان خانگی، از چشمی‌های وزنی استفاده کنید و وزن را دقیق تنظیم کنید.
چشمی را به‌گونه‌ای نصب کنید که به در و پنجره مشرف باشد، نه اینکه مستقیماً به سمت آنها باشد (برای جلوگیری از آلارم کاذب در برابر نور یا حرکت پرده‌ها)
چه چشمی‌ای برای چه فضایی مناسب است؟
1. فضای داخلی منزل (اتاق خواب، سالن، نشیمن):
چشمی مادون‌قرمز ساده (PIR)
یا چشمی وزنی (Pet-Immune) اگر حیوان خانگی دارید
دلیل:
این محیط‌ها عموماً آرام، بدون نور زیاد یا نویز هستند و چشمی‌های ساده به‌خوبی پاسخگو هستند.
اگر سگ یا گربه دارید، حتماً از چشمی وزنی استفاده کنید تا آلارم اشتباه ندهد.
2. دفتر کار یا مغازه
چشمی دوگانه (PIR + مایکروویو)
چشمی سقفی برای محیط‌های باز یا سالن‌مانند
دلیل:
در محیط‌های کاری معمولاً تردد بیشتره و امکان آلارم اشتباه وجود دارد. چشمی دوگانه دقت بالاتری دارد.
چشمی سقفی برای سالن‌های باز یا مراکز تجاری بهتر است چون ۳۶۰ درجه را پوشش می‌دهد.
3. راهرو، کریدور و ورودی خانه
چشمی سقفی
چشمی پرده‌ای (برای درب ورودی)
دلیل:
راهروها معمولاً نیاز به پوشش باریک اما طولانی دارند.
چشمی سقفی در وسط راهرو نصب می‌شود و کل مسیر را زیر نظر می‌گیرد.
4. پنجره، درب شیشه‌ای، ویترین فروشگاه
چشمی پرده‌ای (Curtain Sensor)
دلیل:
چشمی‌های پرده‌ای زاویه دید باریک دارند و فقط یک خط یا مسیر خاص را پوشش می‌دهند.
در پنجره یا ویترین که حرکت باید در یک مسیر خاص دیده شود، بسیار کاربردی است.
5. خانه با حیوان خانگی (سگ، گربه)
چشمی وزنی (Pet-immune)
دلیل:
این چشمی طوری طراحی شده که حرکت حیوانات زیر وزن مشخص (مثلاً ۱۵ کیلوگرم) را نادیده بگیرد.
بهترین گزینه برای جلوگیری از آلارم کاذب در خانه‌هایی
چطور چشمی مناسب انتخاب کنیم؟
پیش از خرید، به موارد زیر دقت کنید:
نوع محیط (خانگی یا صنعتی)
وجود یا عدم وجود حیوانات خانگی
نیاز به نصب سریع یا دائمی
میزان حساسیت مورد انتظار
قیمت و گارانتی برند
سؤالات متداول درباره چشمی دزدگیر
– آیا چشمی بی‌سیم قابل اعتماد است؟
در محیط‌های کوچک یا خانگی بله. ولی برای فضاهای حساس و بزرگ، سیم‌دار پیشنهاد می‌شود.
– چند چشمی برای یک خانه ۱۰۰ متری کافی است؟
معمولاً ۳ تا ۵ عدد برای درب ورودی، پنجره‌ها، سالن و اتاق‌ها کفایت می‌کند.
– عمر باتری چشمی بی‌سیم چقدر است؟
بین ۶ ماه تا ۲ سال بسته به نوع باتری و برند
– آیا چشمی‌ها را می‌توان در فضای باز نصب کرد؟
فقط چشمی‌های مخصوص فضای باز، ضدآب و مقاوم در برابر گرد و غبار
– آلارم اشتباه چشمی به چه دلایلی رخ می‌دهد؟
نصب اشتباه، حرارت شدید، حرکت حیوانات خانگی، باز بودن پنجره یا نوسانات برق
جمع‌بندی نهایی
چشمی دزدگیر، قلب تپنده سیستم‌های امنیتی است. اگر انتخاب درستی داشته باشید و چشمی مناسبی را در محل مناسب نصب کنید، هم از امنیت واقعی برخوردار خواهید شد و هم از آلارم‌های بی‌مورد نجات پیدا می‌کنید.
در فروشگاه هوشمند صنعت می‌توانید انواع چشمی‌های دزدگیر از برندهای داخلی و خارجی را با مشاوره رایگان، گارانتی معتبر و بهترین قیمت تهیه کنید. تیم ما آماده پاسخ‌گویی به تمام سؤالات شما درباره انتخاب، نصب و راه‌اندازی انواع چشمی دزدگیر می‌باشد.
