راهنمای کامل انواع کابل و کاربرد آنها | مقاله جامع برای کاربران فنی و عمومی
مقدمه:
کابل‌ها، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره و زیرساخت‌های فنی ما هستند. از برق‌رسانی به خانه‌ها گرفته تا انتقال داده بین دستگاه‌های دیجیتال، انواع کابل‌ها در هر نقطه‌ای از زندگی ما نقش دارند. انتخاب صحیح کابل نه‌تنها روی عملکرد دستگاه‌ها تأثیر دارد، بلکه به ایمنی و دوام سیستم نیز کمک می‌کند.
در این مقاله از سایت 061کالا، به بررسی انواع مختلف کابل و کاربرد هر کدام در صنعت، خانه، سیستم‌های حفاظتی و مخابراتی می‌پردازیم.
انواع کابل و کاربرد آنها
1. برق (Power Cable)
کابل برق مهم‌ترین نوع آن در صنعت برق و ساختمان‌سازی است. این کابل‌ها برای انتقال انرژی الکتریکی از منبع به مصرف‌کننده استفاده می‌شوند.
انواع :
افشان (Flexible): برای استفاده در محیط‌های انعطاف‌پذیر مانند داخل ساختمان
مفتولی (سیمی): برای استفاده در نصب‌های ثابت و تابلوهای برق
قدرت (NYCY، NYY): برای انتقال برق در ولتاژ بالا در نیروگاه‌ها و شبکه‌های توزیع
زمینی: با عایق و روکش مخصوص برای دفن مستقیم زیر خاک
کاربرد:
ساختمان‌ها، کارخانه‌ها، ماشین‌آلات صنعتی، تابلوهای برق و روشنایی خیابانی
—-
2. شبکه (LAN Cable / Ethernet)
برای انتقال داده در سیستم‌های کامپیوتری و شبکه‌های کامپیوتری، از کابل شبکه استفاده می‌شود. این کابل‌ها اغلب با استاندارد Cat5، Cat6، Cat7 شناخته می‌شوند.
انواع :
Cat5e: سرعت انتقال تا 100 مگابیت بر ثانیه
Cat6: تا 1 گیگابیت بر ثانیه
Cat6a و Cat7: برای کاربردهای حرفه‌ای با پهنای باند بالا
UTP و STP: بدون شیلد و با شیلد برای جلوگیری از نویز
کاربرد:
شبکه‌های خانگی، سازمانی، مراکز داده، سیستم‌های IP دوربین مداربسته
—–
3.کواکسیال (Coaxial Cable)
کابل کواکسیال یکی از کابل‌های پرکاربرد در سیستم‌های تلویزیون، آنتن، و دوربین مداربسته آنالوگ است. این کابل دارای یک هادی مرکزی، لایه عایق، شیلد و روکش بیرونی است.
معروف‌ترین نوع:
RG59 و RG6 (در دوربین‌های آنالوگ)
RG11 (برای مسافت‌های بلندتر)
کاربرد:
دوربین مداربسته آنالوگ
سیستم‌های ماهواره‌ای و آنتن مرکزی
انتقال سیگنال RF
—–
4. دوربین مداربسته (CCTV Cable)
این دسته شامل کابل‌های ترکیبی است که شامل کابل تصویر + برق هستند.
انواع:
ترکیبی RG59 + برق: برای نصب ساده‌تر
کابل شبکه (در سیستم‌های IP): برای دوربین‌های تحت شبکه با قابلیت PoE
فیبر نوری: برای دوربین‌های HD با فاصله بالا
کاربرد:
نصب سریع و ایمن دوربین‌های مداربسته در خانه، مغازه، پارکینگ، کارخانه
—–
5.مخابراتی (Telephone & Voice Cable)
برای انتقال سیگنال‌های صوتی یا دیتا با پهنای باند کم در سیستم‌های تلفن یا شبکه‌های آنالوگ از این نوع کابل استفاده می‌شود.
انواع:
کابل زوجی (زوج به هم تابیده): مثل کابل تلفن معمولی (۲ زوج، ۴ زوج، ۱۰ زوج و…)
فویل‌دار یا شیلددار: برای جلوگیری از نویز
فیبر نوری (Optical): در سیستم‌های مخابراتی پرظرفیت و پرسرعت
کاربرد:
خطوط تلفن ثابت
ارتباط بین سانترال‌ها
سیستم‌های صوتی امنیتی و اینترکام
——-
6. HDMI و تصویر
کابل HDMI برای انتقال تصویر و صدا به‌صورت دیجیتال بین دستگاه‌هایی مثل لپ‌تاپ، تلویزیون، DVR و مانیتور استفاده می‌شود.
انواع:
-HDMI 1.4، HDMI 2.0، HDMI 2.1
– دارای فویل و شیلد مقاوم در برابر نویز
– Active (دارای تقویت‌کننده داخلی)
کاربرد:
انتقال تصویر از DVR به مانیتور
اتصال لپ‌تاپ به تلویزیون
ویدیو پروژکتورها، کنسول‌های بازی
ویژگی کاربرد
-افشان (انعطاف‌پذیر) هادی رشته‌ای، نرم و قابل‌انعطاف نصب‌های داخلی، سیم‌کشی تابلو
-مفتولی (خشک) هادی تک‌رشته‌ای، محکم نصب دائم در زیر کار
-شیلددار دارای فویل و محافظ ضد نویز – برای داده یا صدا
-زره‌دار (Armored) روکش فلزی اضافی محیط صنعتی، دفن مستقیم زیر زمین
-ترکیبی (تصویر + برق) دو کاربرد در یک کابل دوربین مداربسته، نصب آسان‌تر
نکات مهم هنگام انتخاب کابل مناسب
۱. توجه به نوع کاربرد
آیا برای انتقال برق است؟ یا دیتا؟ آیا در فضای باز نصب می‌شود؟ یا داخل تابلو؟
۲. جنس هادی (مسی یا آلومینیومی)
کابل‌های مسی رسانایی بهتر و طول عمر بالاتری دارند، در حالی که کابل‌های آلومینیومی ارزان‌تر ولی ضعیف‌ترند.
۳. سطح مقطع کابل
بر اساس میزان جریان یا نوع دستگاه، باید قطر مناسب را انتخاب کرد (مثلاً 1.5، 2.5، 4 یا 6 میلی‌متر مربع)
۴. نوع روکش و مقاومت محیطی
اگر کابل در معرض آفتاب، رطوبت یا زیر زمین نصب می‌شود، حتماً باید از کابل مقاوم در برابر UV و رطوبت استفاده شود.
سؤالات متداول
چطور بفهمیم چه کابلی برای کارمان مناسب است؟
باید نوع مصرف (برق، دیتا، صدا)، مسافت، توان دستگاه و شرایط نصب را مشخص کرده و با جدول انتخاب کابل تطبیق دهید.
افشان بهتره یا مفتولی؟
برای نصب‌های داخلی و منعطف، افشان بهتره. برای نصب دائم و داخل لوله یا تابلو، مفتولی.
کابل RG59 تا چند متر تصویر خوب میده؟
معمولاً تا ۹۰ متر کیفیت قابل‌قبولی دارد، بیشتر از آن نیاز به تقویت یا RG6 هست.
آیا کابل شبکه را می‌توان برای دوربین مداربسته استفاده کرد؟
بله، برای دوربین‌های IP و سیستم‌های PoE کاملاً مناسب است.
جمع‌بندی نهایی:
بدون کابل‌های مناسب، هیچ سیستم برقی، شبکه‌ای یا حفاظتی به‌درستی کار نمی‌کند. انتخاب درست بر اساس کاربرد، شرایط محیطی، استاندارد ایمنی و بودجه، کلید موفقیت در طراحی و اجرای هر پروژه است.
در فروشگاه 061کالا می‌توانید انواع کابل‌ها را با مشخصات فنی دقیق، مشاوره تخصصی و قیمت رقابتی تهیه کنید.
